10 zł Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości – Józef Haller

20 zł
Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości –
Józef Haller
 
Korpus wysokich stopniem oficerów, którzy tworzyli od listopada 1918 r. dowództwo Wojska Polskiego, składał się przeważnie z postaci dobrze znanych społeczeństwu ze względu na swe dokonania. Do takich należał na pewno Józef Haller, bez którego nie powstałaby ochotnicza armia polska we Francji, zwana Błękitną Armią, a z czasem także Armią Hallera. Armia ta została w 1918 r. uznana przez państwa Ententy za wojsko sojusznicze. Józef Haller pochodził z ziemiańskiej rodziny z Małopolski, o silnych tradycjach patriotycznych i religijnych. Jego koleje losu pokazywały, jak zawiłe były drogi prowadzące Polaków do niepodległości. Żołnierskiego rzemiosła uczył się w wojsku austro-węgierskim. Po wybuchu I wojny światowej należał do współtwórców polskich formacji wojskowych, walczących u boku Austro-Węgier, a jako dowódca 3 Pułku Legionów toczył w Karpatach krwawe boje z armią rosyjską. Wobec zmian na arenie międzynarodowej w 1918 r. dalsze trwanie u boku państw centralnych traciło sens, toteż w lutym Haller wypowiedział posłuszeństwo Austro-Węgrom i wraz ze swymi żołnierzami przeszedł na Ukrainę, obejmując zwierzchnictwo nad stacjonującym tam II Korpusem Polskim. W maju 1918 r. Korpus został rozbity przez Niemców pod Kaniowem, Haller zdołał jednak przedostać się do Francji, gdzie został dowódcą tworzonej od 1917 r. Błę- kitnej Armii. Liczące około 70 tys. dobrze uzbrojonych żoł- nierzy wojsko znalazło się w Polsce w kwietniu 1919 r., walcząc z powodzeniem przeciwko Ukraiń- com w Galicji Wschodniej oraz przeciw bolszewikom w trakcie wojny 1920 r. 10 lutego 1920 r. Józef Haller, jako dowódca Frontu Pomorskiego, dokonał w Pucku aktu symbolicznych zaślubin Polski z Morzem Bał- tyckim. Uroczystość ta była godnym uwień- czeniem zasług generała dla odzyskania przez Polskę niepodległości. Andrzej Chojnowski